Phụ nữ Sài Gòn: 3% người giúp việc nhà bị lạm dụng tình dục

3% người giúp việc nhà bị lạm dụng tình dục

0 Comments

Thực tiễn cũng cho thấy, việc quản lý lao động GVGĐ trên địa bàn dân cư nơi đến còn mang tính tự phát và chưa có qui định cụ thể, sự kiểm soát hành vi của xã hội với Osin nhập cư chỉ duyệt y mạng từng lớp.

47/100 người GVGĐ có tình cảnh “đặc biệt”

bữa qua (10-8), trung tâm Nghiên cứu tương trợ nhà và phát triển cộng đồng (thuộc Trung ương Hội Nghiên cứu khoa học Đông Nam Á – Việt Nam) đã tổ chức hội thảo công bố kết quả nghiên cứu “Một số nguyên tố ảnh hưởng đến cần lao giúp việc nhà (GVGĐ) trên địa bàn Hà Nội”. Kết quả nghiên cứu cho thấy, qui định pháp luật về GVGĐ và quản lý cần lao GVGĐ còn nhiều “lỗ hổng”, cần hoàn thiện sớm để khắc phục nhiều bất cập đang tồn tại.

Bà Trịnh Thị Quang, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, nhóm nghiên cứu đã phát phiếu điều tra, phỏng vấn và tổ chức bàn luận nhóm, tọa đàm với 100 đàn bà GVGĐ đang sống cùng nhà chủ trên địa bàn hai quận Tây Hồ và Hoàng Mai, Hà Nội. Kết quả cho thấy, phần nhiều người GVGĐ trong độ tuổi từ 36 - 55, sống ở nông thôn, và 74% trước đây làm nghề nông với phần lớn người GVGĐ tốt nghiệp THCS (chỉ có 1 người tốt nghiệp CĐ). 11% số đàn bà được hỏi cho biết đã tìm việc ưng chuẩn trung tâm giới thiệu việc làm, còn lại 89% ưng chuẩn mối quan hệ bạn từng lớp, những người GVGĐ giới thiệu cho nhau… Đáng quan tâm, 47/100 người GVGĐ cho biết có tình cảnh đặc biệt như ly hôn, ly thân, góa bụa… Và đây là nguyên nhân khiến họ muốn có nơi ở, điều kiện sống khác hơn.

Về thời gian làm việc, kết quả khảo sát cho thấy, có 17% làm GVGĐ trong thời gian dưới 6 tháng, 17% từ 7 tháng đến 2 năm, 44% từ 2 - 4 năm, 27% từ 5 - 10 năm và có 5% làm việc trên 10 năm. 100% số phụ nữ được hỏi cho biết họ phải làm ắt các công việc trong gia đình như trông trẻ, đi chợ, đun nấu, giặt giũ… với thời kì làm việc trung bình là gần 13 giờ/ngày. Tuy nhiên, những người GVGĐ cũng cho biết, làm GVGĐ nhàn nhã hơn và có thu nhập cao hơn, ổn định kinh tế nhà. Tính trung bình, thu nhập của người GVGĐ trên địa bàn Hà Nội là 3,1 triệu đồng/tháng, không bao gồm hoài ăn, ở.

Trông nom người bệnh đòi hỏi nhiều kỹ năng nhưng phần đông người GVGĐ lại không được đào tạo. Ảnh: TL

Quản lý lỏng lẻo!

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, nghề GVGĐ đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế chung, giúp cải thiện sự đồng đẳng giới trong phân công lao động gia đình, tạo việc làm, tạo thu nhập cho một bộ phận những đàn bà nghèo và thiếu việc làm trong xã hội. Bên cạnh đó, một hệ lụy của nghề này là người giúp việc nhà có thể bị vi tội nhân phẩm, lạm dụng, sa vào bẫy tầy. Song song, những người vợ, người mẹ xa gia đình để đi làm GVGĐ cũng làm suy yếu quan hệ nhà của họ do không làm tròn chức năng người vợ, người mẹ. Về mặt xã hội, nghề GVGĐ chưa được tầng lớp quý trọng.

Thực tại cũng cho thấy, việc quản lý cần lao GVGĐ trên địa bàn dân cư nơi đến còn mang tính tự phát và chưa có qui định cụ thể, sự kiểm soát hành vi của tầng lớp với Osin nhập cư chỉ chuẩn y mạng tầng lớp. Thường khi nào “có chuyện” thì chính quyền mới biết, còn bình thường cùng lắm là tổ trưởng tổ dân phố biết, nhưng không đầy đủ. Hiện, cũng chưa có qui định buộc các trọng tâm giới thiệu việc làm phải quản lý và chịu bổn phận về người GVGĐ mà mình đã môi giới.

Phần lớn người dùng cần lao mong muốn người GVGĐ đạt được 6 tiêu chuẩn: chân thực, có sức khỏe, sạch sẽ, tận tâm, có kỹ năng ứng xử và có kỹ năng nghề. Tuy nhiên, đa số người GVGĐ chưa được chuẩn bị kỹ năng và phẩm chất cho công việc. Thực tế đã xảy ra những câu chuyện ứng xử “không thể tưởng tượng” được giữa người cần lao với chủ, và có cả vi phạm pháp luật. 41/100 trường hợp cho biết từng có dị đồng giữa chủ và người GVGĐ, phần nhiều các bất đồng được hai bên tự giải quyết, số phải đưa ra chính quyền không nhiều. Có 26% người GVGĐ từng gặp cảnh huống khó xử, trong đó 10% can dự đến bạo hành ý thức (đe dọa, xúc phạm), 3% bị lạm dụng tình dục.

Các con số trên cũng cho thấy, người GVGĐ còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình lao động, làm việc trong môi trường chưa được đảm bảo về mặt pháp lý. Quan hệ giữa chủ và người GVGĐ cũng theo cảm tính, chứ không có “chuẩn” nào, còn kỹ năng nghề của người GVGĐ so với tiêu chuẩn người GVGĐ của nước ngoài thì có khoảng cách lớn. Thực tại đã có người giúp việc nhà tháo quạt điện bằng dao và làm hỏng, hoặc nhúng giày da vào nước và giặt. Thậm chí, bà Quang kể, có cả trường hợp một cô gái người Thái đi làm GVGĐ toàn ra ngoài sảnh gia đình để tắm, với lý do “không quen” tắm trong phòng kín, hoặc có người chăm chút trẻ 2-3 tuổi toàn dạy trẻ những bài hát “người lớn”... Đáng nói, các trọng điểm giới thiệu việc làm gần như chơi quan hoài đến việc đào tạo kỹ năng nghề cho người GVGĐ. Hiện Hà Nội có gần 300 trọng tâm giới thiệu việc làm, nhưng số các trung tâm có đào tạo kỹ năng cho GVGĐ chưa đến 1%!

Cần hoàn thiện các qui định pháp luật về GVGĐ!

Việc gắn bó giữa người giúp việc gia đình với gia chủ phụ thuộc vào sự “thích” của người lao động, chứ không có buộc ràng chặt chịa. Nên chi, việc tạo dựng mối quan hệ vững bền lâu dài vẫn là thách thức với cả hai phía. Khi muốn giữ chân Osin, chủ gia đình thường phải tăng lương, hoặc thưởng thêm. Hiện, 90% quan hệ cần lao giữa chủ và người lao động có thỏa thuận bằng miệng, 3% thỏa thuận bằng văn bản, còn 7% không có thỏa thuận. Trong 90% thỏa thuận bằng miệng thì chủ yếu thỏa thuận về lương, đặc biệt gần như chơi ai có thỏa thuận về thưởng.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, GVGĐ chưa có tên trong danh mục nghề nhà nước, mà mới là một nghề đặc thù, mang tính tự phát trong từng lớp. Trong khi đó, nhu cầu cần người GVGĐ càng ngày càng tăng. Ông Dũng cũng cho rằng, nghề GVGĐ lại đan xen giữa quan hệ gia đình và quan hệ xã hội nên khá phức tạp, việc luật hóa không đơn giản.

Thí dụ, nếu yêu cầu phải ký hiệp đồng cần lao với người GVGĐ, nhưng giao kèo giữa hai bên bằng miệng hay văn bản, ngắn hay dài hạn… thì không có ai giám sát. Ngay cả Bộ LĐ-TB&XH cũng không có đơn vị chuyên trách quản lý về đối tượng cần lao này, mà đan xen giữa nhiều Vụ, Cục. Nên chi, cần hoàn thiện các qui định luật pháp về nghề GVGĐ và quản lý nghề này để đáp ứng được đề nghị thực tế, cũng như tạo “vị thế” cho nghề GVGĐ bởi bây chừ, tuy thu nhập bình quân của cần lao GVGĐ là cao so với mặt bằng chung nhưng nhiều người vẫn có quan niệm đây là nghề “thấp hèn”, “cùng đinh” mới đi làm giúp việc!

Nhóm nghiên cứu cũng khuyến nghị, Nhà nước cần có định hướng về quản lý và phát triển cần lao GVGĐ. Cụ thể, hoàn thiện các qui định pháp luật về cần lao GVGD, có kế hoạch, lộ trình chuyên nghiệp thị trường lao động theo mô hìnhDich vu giup viec nha tai TPHCMGVGĐ và ban hành các qui định cụ thể về nghĩa vụ theo dõi, giám sát, cung cấp dịch vụ xã hội của các cơ quan quản lý Nhà nước về cần lao các cấp, các tổ chức tầng lớp. Song song, phân cấp quản lý việc sử dụng lao động GVGĐ từ cấp cơ sở, xác định cơ quan quản lý việc đào tạo tuyển dụng người GVGĐ, tăng cường rà việc tuân thủ pháp luật về cần lao GVGĐ và khuyến khích người cần lao tham gia các tổ chức, đoàn thể quần chúng. # Tại địa phương làm việc.

Đối với các địa phương, cần tổ chức tham vấn tại các trọng tâm tổ chức cộng đồng cho người GVGĐ, sử dụng đường dây nóng để thông báo, tham mưu miễn phí các trường hợp cấp thiết; xây dựng bộ chỉ số để đánh giá tiêu chuẩn người cần lao GVGĐ và chiến lược đào tạo nhân công cho nghề GVGĐ.

Theo Điều 179 Bộ luật cần lao, người cần lao GVGĐ là người làm thẳng tính các công việc trong nhà của một hoặc nhiều hộ gia đình; Các công việc trong nhà bao gồm nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ/người già/người bệnh, lái xe, làm vườn và các công việc khác nhưng không liên can đến hoạt động thương mại.

Nhiều quan điểm cho rằng, thu nhập của người GVGĐ là cao so với mặt bằng chung. Tiền công làng nhàng người GVGĐ thực lĩnh 3,1 triệu đồng/tháng, nhưng chưa bao gồm phí tổn ăn, ở. Trong khi đó, theo bà Trịnh Thị Quang, tiền thuê nhà ở Hà Nội ở mức “khổ sở” cũng phải tốn 1 triệu đồng/người/tháng, tiền tiêu cho ăn uống khoảng 1,5 triệu đồng và các tổn phí khác khoảng 500 nghìn đồng. Vị chi, mỗi người phải chi không dưới 3 triệu đồng/tháng mới sống được Hà Nội. Như vậy, tổng thu nhập của người GVGĐ phải là 6 triệu đồng/tháng.